دیوانه اولی: من وقتی رو کله ام وامیستم خون توی سرم جمع میشه، ولی وقتی روی پاهام وامیستم، خون تو پاهم جمع نمی شه، می دونی چرا اینجوریه؟
دیوانه دومی: خوب معلومه، چون پاهات مثل کله ات تو خالی نیستند!!!
—————————
بچه از باباش می پرسه: بابا! تو بهشت زنها از شوهراشون جدا زندگی می کنند یا با هم هستن؟
باباهه می گه: بچه جون! اگه زنها با شوهراشون یک جا باشن که اونجا دیگه بهشت نمی شه!
—————————
حیف نون زنگ می زنه ثبت احوال، می گه: ببخشید، اونجا ثبت احواله؟ من امروز احوالم خیلی خوبه، می خواستم ثبت کنم!
—————————
توی یک مهمانی، یک خانمی رو می کنه به حیف نون، می گه: به نظر شما من چند سالمه؟ حیف نون می گه: گفتنش یک خورده مشکله، اما یک کم که دقیق می شم می بینم اصلا بهتون نمی یاد!
—————————
حیف نون می ره کارخانه چوب بری استخدام بشه، آقاهه می پرسه: سابقه ای تو کار چوب بری داره؟
حیف نون می گه: من می تونم درختای گردو به قطر یک متر رو در مدت یک دقیقه با تبر قطع کنم!
آقاهه خیلی تحت تاثیر قرار می گیره، می گه: این همه تجربه رو از کجا آوردی؟
حیف نون می گه: از کویر لوت!
آقاهه می گه: مرد حسابی! کویر لوت درخت گردوش کجا بود؟!
حیف نون می گه: پس فکر کردی واسه چی دیگه اونجا درخت گردو پیدا نمی شه؟!
—————————
معلم: کی می دونه چرا هواپیما پروانه داره؟
رضا: آقا اجازه؟ برای اینکه خلبان عرق نکنه!
معلم: از کجا فهمیدی؟
رضا: آقا اجازه؟ یه دفعه که ما داشتیم فیلم تماشا می کردیم، دیدیم که وقتی پروانه هواپیما از کار افتاد، خلبانه خیس عرق شد!
—————————
یارو می رسه به دوستش می گه: حیف نون چی شده؟ خیلی به نظر ناراحتی؟
حیف نون می گه: آخه این هفته بدترین هفته برام بود، شنبه طلبکاره اومد در خونمون، یکشنبه ماشینم رو دزدیدند، دوشنبه خونه مون آتیش گرفت، سه شنبه سکته ناقص کردم، چهارشنبه بابام فوت کرد، پنج شنبه زنم گم شد و از همه بدتر جمعه… زنم پیدا شد
حیف نون می ره کتابخونه، داد می زنه یه ساندویچ بدین با سس اضافه.
آقاهه بهش می گه: آقا! اینجا کتابخونه هست.
حیف نون می گه: ببخشید… بعد یواش در گوش آقاهه می گه: یه ساندویچ بدین با سس اضافه!
—————————
شعبده بازی روی صحنه هنر نمایی می کرد که ناگهان گفت: حالا یک خانم بیاید روی صحنه تا من کاری کنم که غیب شود!
مردی از میان جمعیت برخاست و گفت: آقای شعبده باز! چند لحظه صبر کن تا من بروم مادر زنم را بیاورم!
—————————
سه نفر می خواستند چای لیپتون بخورن. اولی فنجان رو نگه می داره و لیپتون را تو فنجان تکان می ده، دومی لیپتون را نگه می داره و فنجان را تکان می ده، سومی لیپتون را به دور فنجان می ماله!
—————————
مادر: احمد! اگر من به تو ۱۰ تا بادام بدهم که آنها را به طور مساوی با جواد تقسیم کنی، چند تا به او می دهی؟
احمد: سه تا!
مادر: ببینم! مگر تو حساب کردن بلد نیستی؟
احمد: چرا مامان من بلدم، ولی جواد که بلد نیست!
—————————
به حیف نون گفتن واسه زلزله بم چه کمکى کردى؟ گفت: متاسفانه من دستم خالی بود، ایشالا زلزله بعدی!
—————————
احمد: مامان! اجازه می دهی بروم با اکبر بازی کنم؟
مادر: نه پسرم، اکبر بچه خوبی نیست. آدم باید همیشه با دوست بهتر از خودش بازی کند.
احمد: پس اجازه بدهید اکبر بیاید با من بازی کند
بررسی صنعت خودرو و ساخت قطعات در کشور
تجزیه تحلیل صنعت خودرو سازی کشور این امکان را به می دهد ، تا تصویری روشن از گذشته و آینده این صنعت بدست آوریم و از آنجا که شرکتهای قرار گرفته در این ترکیب ، با نسبت قیمت به درآمد پایین هستند ، این فرصت را به سرمایه گذاران می دهد تا با پذیرش ریسک به نسبت پایین تری در شرایط فعلی ، اقدام به سرمایه گذاری و یا نگهداری سهام این شرکتها نمایند.
صنعت خودرو در ایران به دو گروه تقسیم می شود :
1 . شرکتهای تولید کننده خودرو های سبک
2 . شرکتهای تولید کننده خودرو های سنگین
در زیر برای آشنایی بیشتر با شرکتهای فعال در صنعت خودرو و ساخت قطعات ، وضعیت P/E آنها در تاریخ 25/08/84 در جدولی آورده شده است .
نام شرکت | قیمت/درآمد (P/E) |
ایران خودرو دیزل | 2.5 |
ایرنا خودرو | 2.5 |
سایپا دیزل | 3 |
اتومبیل سایپا | 2.7 |
زامیاد | 2.7 |
پارس خودرو | 3.5 |
موتور سازان تراکتور سازی ایران | 2.9 |
لنت ترمز ایران | 3.8 |
نیرو محرکه | 2.3 |
محور سازان ایران خودرو | 2.5 |
فنرسازی خاور | 2.6 |
فنر سازی زر | 2.4 |
کارخانخات کمک فنر ایندامین | 2.6 |
کاربراتور ایران | 3.4 |
آهنگری تراکتور سازی ایران | 3 |
ریخته گری تراکتورسازی ایران | 4.6 |
سایپا آذین | 3.4 |
شرکت الکتریک خودرو شرق | 2.2 |
رینگ سازی مشهد | 3.1 |
مهرکام پارس | 2.3 |
بررسی روند شاخص صنعت خودرو
در ابتدا سابقه تاریخی شاخص را مروری می کنیم ، همانطور که در زیر آمده است ، شاخص صنعت خودرو از اواخر سال 81 با یک جهش افزایشی از 1398 واحد به 5752 واحد در اواسط سال 82 رسیده ، که این میزان افزایش برابر 311% بوده است ، اما با توجه به مواردی که در زیر می آوریم به نظر می رسد که این افزایش فزاینده شاخص صنعت خودرو به دلیل افزایش تولید ، بهبود کیفیت محصولات و یا ایجاد تنوع اثر بخش و کارا در این صنعت نبوده است ، بلکه به دلیل توجه ناگهانی فعالان کشور به این بخش از صنعت و تغییر ناگهانی نگرش مدیریتی آنها ، بدون برنامه ریزی مدون و کافی بوده است ، چرا که این روند افزایشی دنباله دار نبوده و پایان روند کاهشی آن قابل پیش بینی نیست .
تاریخ | شاخص |
80/06/31 | 1035 |
80/12/28 | 1190 |
30/06/81 | 1252 |
81/12/28 | 1398 |
82/06/31 | 5752 |
82/12/27 | 5717 |
83/06/31 | 5460 |
83/12/26 | 4818 |
84/06/30 | 4648 |
84/08/28 | 4352 |
با نگاهی گذرا به تاریخ تولید خودرو در ایران از آغاز تاکنون به روشنی درک می شود که این صنعت رشد طبیعی نداشته است و هیچگاه به شکل جدی بومی کردن آن مانند برخی کشورها از جمله چین و یا روسیه دنبال نشده است. از هنگام حضور نخستین خودرو تا کنون مونتاژ روش اصلی تولید در ایران بوده است.
این نوع تولید سهل ، ساده و سودآور است و با ارزش افزوده بالایی که ایجاد می کند ، چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی همه به دنبال آن هستند . به ویژه در کشورهایی که صنعت خودرو به طور طبیعی رشد نکرده است اگر بومی کردن تولید داخلی آن با جدیت دنبال نشود ، مونتاژ و یا آن گونه که امروز برخی مسئولان صنعتی میگویند فول سی- کی - دی روش تولید سودآوری است ......!!!
ایران با برخورداری از وسعت ، جمعیت و منابع انرژی و همچنین بنا به دلایلی مانند: گذار از دوران پس از جنگ ، نیاز به بهسازی ناوگان حمل و نقل ، افزایش تقاضای داخلی و نظایر آن به عنوان بزرگترین بازار مصرف خودرو و نیز تنها تولید کننده خودرو در خاورمیانه شناخته شده است . طبق پیش بینی کارشناسان اقتصادی در انگلیس؛ ظرف دهه آینده رشد اقتصادی و بازار تولید و مصرف خودرو در ایران همچنان صعودی ، پررونق و در حال افزایش باقی خواهد ماند. به اعتقاد این تحلیلگران از جمله عوامل این ترقی استفاده از فناوری خارجی و جذب سرمایه یا مشارکت خودروسازان بزرگ شرق و غرب مانند کره ، مالزی ، ژاپن ، فرانسه و آلمان است. پیشبینی میشود تا سال 2008 میلادی حجم فروش خودرو در ایران به بیش از 9 میلیون دستگاه برسد ؛ اما مهمترین تهدیدی که این موضوع را احاطه کرده و آن را در هالهای از ابهام فرو برده است ؛ موقعیت و چالشهای سیاسی ایران در عرصه بینالمللی و توان جذب سرمایههای خارجی به صنعت خودروی ایران است.
طبق بررسی کارشناسان اقتصادی در لندن؛ در فاصله بین سالهای 1994 تا 1998 صنعت خودروسازی در ایران 30 درصد رشد داشته که 5 برابر بیشتر از رشد اقتصادی سایر بخشها است و این توسعه در آن مقطع زمانی 8 برابر رشد اقتصادی کل کشور بود. در این دوره زمانی همچنین 235 هزار فرصت شغلی در ایران ایجاد شده است. طبق برنامه سوم توسعه اقتصادی ، سهام شرکتهای دولتی خودروسازی در ایران باید به بخش خصوصی واگذار شود: به این ترتیب با اجرای برنامه خصوصی سازی بخش مهمی از برنامههای از پیش تعیین شده در این صنعت 40 ساله ایران محقق خواهد شد.
· خصوصی سازی در صنعت خودرو
آنچه که در ترکیب سهامداران شرکتهای موجود در این صنعت قابل توجه است ، حضور سازمانها و نهادهای دولتی است . بیش از 35 % مالکیت شرکت ایران خودرو و 40% مالکیت شرکت سایپا که از بزرگترین شرکتهای خودرو ساز کشور هستند در اختیار سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران قرار دارد ، و سازمان تامین اجتماعی نیز در حدود 25% سهام این دو شرکت را در اختیار دارد . تعدادی از شرکتهای فعال در این صنعت نیز زیر مجموعه شرکتهای فوق هستند ، از آنجا که خصوصی سازی در ایران آنطور که باید و شاید انجام نگرفت و در بسیاری از موارد تنها شرکتها از مدیریت گروهی از سازمانها خارج شد و در اختیارگروهی دیگر قرار گرفته است .
· ارزبری صنعت خودرو
آنچه که از سال 81 به بعد مسئله ساز شد ارزبری سالانه تولیدات بود . اگر تا یکسال قبل کیفیت و قیمت چالش اصلی پیش روی صنعت خودرو کشور محسوب می شد از سال 81 صنعت خودرو با چالش جدی دیگری مواجه شده است. چالش جدید را می توان حتی به نوعی عقب گرد در صنعت خودروسازی دانست.
مطابق آمارهای موثق بخش صنعت کشور، ارزبری صنعت خودرو طی سالهای اخیر به شدت افزایش داشته است و نکته نگران کننده این آمار آن است که این ارزبری در خرید ماشین آلات و تجهیزات نبوده بلکه بیشتر به واردات قطعات منفصله (سی کی دی) مربوط بوده است. تنها یک برآورد تقریبی نشان می دهد بابت واردات قطعات سواری و وانت های سال 81 بیش از800 میلیون دلار ارز از کشور خارج شده است. اگر ارزبری سنگین خودروهایی نظیر اتوبوس، کامیون و خودروهای دو دیفرانسیل (که بین 20 تا 67 هزاردلار برای هر دستگاه می شود) را به این رقم بیافزاییم آنگاه متوجه می شویم ارزبری صنعت خودرو در سال 81 تنها در بخش واردات قطعات برای تولید خودروی جدید بیش از یک میلیارد دلار بوده است.
صنعت خودرو در ایران از اواخر دهه 1340 و اوایل دهه1350رشد جدی یافت. اما بی تردید در طول سالهای پیش از انقلاب و دهه 60 صنعت خودرو در ایران چیزی نبود جز سر هم کردن قطعات وارداتی خودروها و وضعیت چنین صنعتی در گروی توان ارزی کشور بود.
تغییر سیاستها در دهه 1370 موجب شد که برای اولین بار کشور بطور جدی به دنبال قطعه سازی وساخت داخل کردن قطعات خودرو برود. هسته های اولیه قطعه سازی توسط دو شرکت «ساپکو» و «سازه گستر» متعلق به ایران خودرو و سایپا شکل گرفت و هدف اصلی، دستیابی به خودکفایی در تولید خودرو شد. این سیاست، اگر چه کاهش ارزبری را در کنار افزایش تولید در برداشت اما خودروهای تولیدی را با معضلی به نام «کاهش کیفیت» مواجه کرد.
به نظر می رسد ادامه «کاهش کیفیت» خودروها در سالهای اخیر سبب شده تا دوباره خودروسازان به واردات قطعات از خارج به جای خرید داخل روی آورند.
مطمئناً روی آوری صنعت خودرو به محصولات جدید سبب افزایش ارزبری صنعت خودرو شده و خواهد شد. در حال حاضر سهم تولید خودروهایی مانند پیکان، سپند وپژو آر.دی که ارزبری کمتر از 1000 دلار در هر دستگاه دارند در کل تولید خودرو ، مرتب در حال کاهش است. و بالعکس سهم تولید خودروهای پژو 405 ، پژو 206 و سمند در حال افزایش است. این مسأله سبب می شود تا ارزبری به ازای هر خودرو از 351 دلار (برای پیکان) و 90 دلار (برای سپند) به 5482دلار برای 206 ، 3283دلار برای پژو و حدود 3 هزار دلار برای سمند شود.
با جایگزینی تولیدات جدید در سالهای آینده مانند ال ـ90 ، پژو 307 ، و فیات این وضعیت تشدید خواهد شد و حتی این مسئله در بخش خودرو های سنگین وخیم تر نیز بود . ارزبری یک اتوبوس ولوو بی12 حدود67 هزار دلار وارزبری اتوبوسهای شهاب خودرو 40تا50 هزار دلار است همچنین ایران خودرو دیزل اتوبوس 457خود را با صرف 54 هزار دلار ارزبری می سازد .
· قطعه سازی ومونتاژ در صنعت خودرو
در ایران و از دهه هفتاد به بعد بسیاری از بنگاه های تولید خودرو چه دولتی و چه خصوصی با شعار و قرارداد تولید داخل به سوی تولید مونتاژ روی آوردند واین درحالیست که تولیدکنندگان قطعات منفصله و حتی اطاق را وارد کرده و خودرو تولید می کنند.
حدود 36 سال پیش که اولین خودروی سواری مونتاژ شده داخلی به بازار عرضه شد کشورهایی در آسیای جنوب شرقی بودند که حسرت مونتاژکردن این خودروی سواری ایران را در دل داشتند و آرزو می کردند که بتوانند روزی این نوع خودرو را در کشور خود تولید کنند.
خط سیر 36 ساله گذشته صنعت خودروسازی کشور نشان می دهد که این صنعت با گذشت این سالها، هنوز در حد همان «صنعت نوزاد» سال 1346 که نیازمند حمایت بود ، باقی مانده و نه تنها نتوانسته کیفیت تولیدات خود را همگام با استانداردهای جهانی تطبیق سازد ، بلکه تا حدود دو یا سه سال پیش از تأمین حداقل سلائق مصرف کنندگان داخلی نیز ناتوان بوده است. عجز صنعت خودروسازی کشور نزد همگان آنقدر مشهور بود که وقتی در قانون بودجه سال1378 کشور پیشنهاد واردات خودرو به میزان 10درصد تولیدات داخل به تصویب رسید، داد متولیان این صنعت درآمد.
واقعیت آن است «نگاه به درون » که بر این صنعت حاکم بوده و علاوه بر آن بازار انحصاری که در اختیار داشته ، مانع رشد و تکامل این «صنعت نوزاد 36ساله» و طی سیر «بلوغ » آن شده است. چرا که «نگاه به درون» و «گستردگی انحصار بازار داخلی » صنعت خودروسازی کشور آنقدر عمیق است که با افزایش درصد ساخت داخل خودروهای مونتاژ شده خارجی ، کیفیت آن پایین می آید و نمره منفی آن بالا می رود . (« کاهش کیفیت » برای خودروهایی نظیر پراید ، دوو سی یلو، پژو ۴۰۵ و پژو پارس به دلیل افزایش ساخت داخل ناگهان از ۳۸نمره منفی به ۶۰تا ۷۵می رسد وبرای پژو آردی ، پیکان و سپند با جهش قابل توجه از ۱۲۸ به ۲۳۸ می رسد.)
· رقابت پذیری صنعت خودرو
برخلاف روند جاری حاکم بر صنعت جهانی خودرو، رقابت پذیری عنصر فراموش شده و نایاب صنعت خودروسازی ایران است. فقدان این عنصر، بخشی به ساختار صنعت کشور به طور عام و صنعت خودرو به طور خاص در طول فعالیت این صنعت در کشور بازمی گردد و بخشی نیز متوجه ضعف مدیریت صنعت خودروسازی در طول یک دهه گذشته است. البته این واقعیت که صنعت خودروسازی کشور در طول یک دهه گذشته نسبت به دهه های قبل از آن پیشرفت چشمگیری پیدا کرده، انکارناشدنی است، اما این واقعیت را نیز باید در نظر گرفت که امروزه شاخص و معیار مقایسه پیشرفت یک واحد اقتصادی در مقابل واحدهای دیگر است و نه گذشته آن.
حمایت گسترده دولت از صنعت خودروسازی، در طول سال های گذشته، فضای امن و بی مخاطره ای را برای واحدهای خودروسازی کشور ایجاد کرد به گونه ای که با اطمینان به انحصار بازار داخلی و تحمل شهروندان، هیچگاه احساس نیاز به افزایش کیفیت، توسعه فعالیت ها و در نتیجه بالا بردن توان رقابتی خود نکردند. علاوه بر این سودآوری مونتاژ خودرو منجر به گرایش مدیران خودروسازی به سیاست های کوتاه مدت شد.
وضعیت این صنعت امروزه به گونه ای است که تولیدات آن نه تنها امکان عرضه به بازارهای جهانی و رقابت با واحدهای دیگر را ندارد بلکه اعتراض شهروندان داخلی را نیز نسبت به وضعیت کنونی بازار خودرو به همراه آورده است. ضعف توانایی رقابتی شرکت های داخلی به حدی است که مدیران ارشد اقتصادی کشور را در برابر آزاد کردن واردات خودرو با چالش جدی مواجه کرده است. انعقاد قرارداد تولید رنو ال - ۹۰ در ایران هرچند گامی در جهت بالا بردن توان رقابتی شرکت های داخلی است، اما نگاه عمیق تر به صنعت خودروسازی از منظر تحقیق، طراحی، تولید و عرضه مدل های مختلف خودرو با کیفیتی رو به افزایش، نگرانی نسبت به توانایی رقابتی این صنعت را افزایش می دهد.
بررسی وضعیت شاخص صنعت خودرو و ساخت قطعات
از 01/01/84 – 30/08/84
همانطور که در نمودار زیر مشخص است ، شیب کاهشی شاخص از اوایل مهر ماه به نسبت مرداد ماه کاهش یافته است ، چنانچه اگر التهاب و جو سیاسی حاکم بر بازار چنین نبود احتمال برگشت شاخص و شروع روند افزایشی برای آن محتمل بود ، اما با توجه به شرایط کنونی این مسئله بعید به نظر می رسد . همانطور که در تحلیلهای گذشته آتی نگر آمده است ، شروع روند افزایشی شاخص ، معمولا از اواخر بهمن ماه تا اردیبهشت ماه هر سال بوده است ، اما به نظر نمی رسد که این روند در سال 84- 85 مانند سالهای گذشته و به همان نسبت ، تکرار شود و رشد چشمگیری در آن دیده نمی شود .
آنچه که دور از انتظار نیست تحقق EPS پیش بینی شده این شرکتها است . این شرکتها تقریبا توان پوشش DPS پیش بینی شده خود را دارند ، چراکه مانند گذشته به انجام فعالیتهای خود می پردازند ، اما با توجه به روند نزولی شاخص کل ، شاخص صنعت خودرو و ساخت قطعات نیز به طبع آن روند نزولی به خود گرفته است . اما با توجه به P/E پایین این صنعت در حدود 2.9 مرتبه می توان به برگشت کاهشی شاخص امیدوار بود .
آنچه که در شرایط فعلی با توجه به احتمال تحریمهای سیاسی و اقتصادی مهم به نظر می رسد ، جلوگیری از واردات قطعات خودرو های جدید است . با توجه به دلایلی که در بالا به آن اشاره شد ، این شرکتها تعداد زیادی از قطعات مورد استفاده خود را وارد می کنند که در صورت تحریم اقتصادی ایران این مسئله برایشان مشکل ساز خواهد شد و آنها قادر به ادامه تولید نخواهند بود .
نتیجه گیری
اگر هدف از راه اندازی صنعت خودرو ، رسیدن به رشد صنعتی و ایجاد یک بخش مولد اقتصادی در کشور است باید همه جزییات و زیرمجموعه های این صنعت مورد توجه قرار گیرد .
راهکارهای نجات این صنعت از وضعیت فعلی :
· رقابتی کردن محصولات برای صادرات و حضور در بازاهای برون مرزی ،
· خصوصی کردن شرکتها با معیارها و اصول درست و منطقی آن ،
· ساخت و تولید قطعات در داخل کشور ونه مونتاژ صرف و یا واردات برای بالا بردن کیفیت تولید ،
· ایجاد فضای مناسب جهت سرمایه گذاری خارجی و افزایش امنیت سرمایه گذاران
که با توجه به وضعیت فعلی و مسئله هسته ای که کل وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور تهدید می کند ، دستیابی به موارد ذکر شده چندان نزدیک به نظر نمی رسد . درنهایت به دلیل عدم برنامه ریزی بلند مدت و استراتژیک در این صنعت نمی توان سرمایه گذاری در آن را تضمین نمود ، اما با توجه به بازده متوسط این شرکتها ریسک سرمایه گذاری در آنها نیز به نسبت بسیاری دیگر از شرکتهای بورسی کمتر است .
منبع:پارس آتی نگر